De betekenis van 'de kat uit de boom kijken'
De Nederlandse taal zit vol uitdrukkingen en spreekwoorden die beeldend en soms verwarrend zijn. Een van die uitdrukkingen is: "de kat uit de boom kijken". Deze uitdrukking wordt vaak gebruikt, maar wat betekent het nu eigenlijk precies? En waar komt deze zegswijze vandaan?
Wanneer gebruik je deze uitdrukking?
"De kat uit de boom kijken" betekent dat iemand de situatie eerst rustig bekijkt voordat hij of zij actie onderneemt. Het is een houding van afwachtendheid en voorzichtigheid. Deze uitdrukking wordt vaak gebruikt om aan te geven dat iemand nog niet direct durft of wil handelen, maar liever eerst nagaat hoe iets zich ontwikkelt.
Voorbeeld uit het dagelijks leven
Stel, je begint in een nieuwe baan en tijdens de eerste vergaderingen zeg je nog niet veel. Je luistert vooral naar de anderen om een gevoel te krijgen bij hoe alles werkt. In dat geval zou iemand kunnen zeggen: "Hij kijkt eerst nog even de kat uit de boom." Het geeft dus aan dat je eerst observeert voordat je je mening geeft of initiatief toont.
De oorsprong van de uitdrukking
Zoals bij veel spreekwoorden en gezegden in het Nederlands, is de herkomst van "de kat uit de boom kijken" niet helemaal zeker. Toch is het waarschijnlijk dat de uitdrukking letterlijk is ontstaan uit het gedrag van katten. Katten zijn nieuwsgierig, maar ook voorzichtig. Als een kat bij iets onbekends komt, zal hij eerst op een veilige afstand blijven zitten en de situatie gade slaan. Pas als het dier zich veilig voelt, komt het dichterbij of onderneemt het actie.
Vergelijkbare uitdrukkingen
In andere talen bestaan vergelijkbare gezegden. In het Engels zegt men bijvoorbeeld "to wait and see" of "to sit on the fence", wat ook op een afwachtende houding duidt. In het Nederlands bestaan daarnaast uitdrukkingen als "niet over een nacht ijs gaan" die ook wijzen op voorzichtigheid en eerst goed nadenken voordat men iets onderneemt.
Waarom deze uitdrukking nog steeds actueel is
Hoewel de uitdrukking al eeuwenoud is, is hij nog altijd actueel. In een samenleving waar we snel moeten handelen en keuzes moeten maken, zijn er juist veel mensen die liever eerst bekijken hoe een situatie zich ontwikkelt. Voorzichtigheid is in veel gevallen verstandig en voorkomt fouten of misverstanden. "De kat uit de boom kijken" is dan ook een uitdrukking die we waarschijnlijk nog lang zullen blijven gebruiken.
