Het verschil tussen gebeurd en gebeurt
De Nederlandse taal kent nuanceverschillen die soms voor verwarring kunnen zorgen. Een veelvoorkomende vraag is of je ‘gebeurd’ of ‘gebeurt’ moet schrijven in een bepaalde zin. Het antwoord op deze vraag hangt samen met de grammaticale context waarin het woord wordt gebruikt. In dit artikel leggen we het verschil uit en helpen we je om fouten te vermijden.
De betekenis van gebeurd
Het woord ‘gebeurd’ is een voltooid deelwoord. Dit betekent dat je het gebruikt in zinnen die een voltooide handeling of gebeurtenis beschrijven. Vaak komt ‘gebeurd’ voor in combinatie met de werkwoorden ‘heeft’ of ‘is’. Bijvoorbeeld:
Voorbeelden van zinnen met gebeurd
• Wat er gisteren is gebeurd was onverwachts.
• Hij heeft verteld wat er precies gebeurd is.
Let erop dat het woord ‘gebeurd’ altijd verwijst naar iets dat al heeft plaatsgevonden en is afgerond.
De betekenis van gebeurt
Bij ‘gebeurt’ kijken we naar de tegenwoordige tijd van het werkwoord ‘gebeuren’. Dit woord gebruik je om aan te geven dat iets op dit moment of in de nabije toekomst plaatsvindt. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd, bijvoorbeeld ‘het’ of ‘dat’. Kijk naar de volgende voorbeelden:
Voorbeelden van zinnen met gebeurt
• Wat gebeurt er als je niet op de knop drukt?
• Bij een ongeluk gebeurt er vaak van alles tegelijkertijd.
Hier zie je dat ‘gebeurt’ betrekking heeft op een actie of gebeurtenis die nu plaatsvindt.
Hoe onthoud je het verschil?
Een simpele manier om het verschil te onthouden is door na te gaan of de zin over een handeling in het verleden of het heden gaat. Daarnaast kun je controleren of het werkwoord gecombineerd wordt met ‘is’ of ‘heeft’. Als dat zo is, gebruik je ‘gebeurd’. Als dat niet het geval is, gebruik je ‘gebeurt’.
Een geheugensteuntje
Je kunt ook de klinker ‘e’ in ‘gebeurt’ associëren met ‘nu’. Dit kan helpen om je te herinneren dat het over tegenwoordige tijd gaat. Het voltooid deelwoord ‘gebeurd’ heeft immers twee klinkers, wat je kunt interpreteren als een ‘afgerond’ proces.
Veelgemaakte fouten
Een veelvoorkomende fout is het door elkaar halen van gebeurd en gebeurt in geschreven taal. Dit komt vaak doordat mensen tijdens het schrijven onvoldoende letten op de context van tijd. Een andere fout is het verkeerd vervoegen van het werkwoord in combinatie met een onderwerp zoals ‘het’. Het is belangrijk om te weten dat ‘het gebeurt’ correct is in de tegenwoordige tijd, terwijl ‘het is gebeurd’ correct is in de voltooide tijd.
Conclusie
Het bepalen van het juiste gebruik van ‘gebeurd’ of ‘gebeurt’ hoeft niet ingewikkeld te zijn als je goed let op de tijd waarin de zin zich afspeelt. Gebruik ‘gebeurd’ bij een voltooid deelwoord in combinatie met werkwoorden zoals ‘is’ of ‘heeft’, en pas ‘gebeurt’ toe in de tegenwoordige tijd. Door deze richtlijnen aan te houden, voorkom je dat je deze woorden door elkaar haalt.
